در این موضوع که ثبت نام در سامانه مودیان باتوجه به قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان یکی از مهمترین وظایف مالیاتی هر شخص حقیقی و یا حقوقی شده است شکی نیست و قانونگذار نیز برای اینکه بتواند این قانون را اجرا نماید و اشخاص را ملزم نماید تا در سامانه مودیان ثبت نام کنند جرائم سنگینی در نظر گرفته است .
شایان ذکر است که قانونگذار به سازمان امورمالیاتی اجازه نداده که بیش از۵۰% درصد این جرائم را قابل بخشودگی قرار دهد لذا از این نظرهم سازمان امورمالیاتی محدود شده است و مثل قانون مالیات بر ارزش افزوده که گاها ۸۰تا۱۰۰ درصد جرائم بخشوده میشد دیگر خبری از این بخشودگی در این قانون نمی باشد.
مطابق ماده ۲۲ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان ، تخلفات وحسب مورد ، جریمه های متعلقه بشرح ذیل می باشد :
الف) عدم صدور صورتحساب الکترونیکی، معادل ده درصد(۱۰%) مجموع مبلغ فروش انجام شده بدون صدور صورتحساب الکترونیکی یا بیست میلیون (۲۰/۰۰۰/۰۰۰)ریال، هر یک که بیشتر باشد.
ب) عدم عضویت در سامانه مودیان، عدم استفاده از پایانه فروشگاهی، عدم استفاده از حافظه مالیاتی، استفاده از حافظه مالیاتی متعلق به سایر مودیان، یا واگذاری حافظه مالیاتی خود به دیگران، معادل ده درصد(۱۰%) مجموع مبلغ فروش انجام شده از آن طرق، یا بیست میلیون (۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوقهای موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
پ) عدم اعلام شماره حساب یا حسابهای بانکی واحد اقتصادی که گردش مالی واحد از طریق آن یا آنها انجام می شود به سازمان، معادل ده درصد (۱۰%) مجموع مبلغ فروش انجام شده از طریق آن حساب یا بیست میلیون (۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال، هر یک که بیشتر باشد و محرومیت از اعمال معافیت های مالیاتی، نرخ صفر و مشوقهای موضوع قانون مالیات های مستقیم در همان سال مالی.
ت) عدم تحویل صورتحساب چاپی به خریدار، حذف یا مخدوش کردن صورتحساب، معادل دو درصد (۲%) مبلغ صورتحساب های مذکور یا معادل بیست میلیون (۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال هر یک که بیشتر باشد.
ث) عدم رعایت احکام مذکور در مواد (۱۲)، (۱۳) و (۱۴) این قانون، معادل یک درصد (۱%) مبلغ فروش گزارش نشده یا معادل ده میلیون (۱۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال، هر یک که بیشتر باشد.
برای آگاهی بیشتر درباره جریمه مالیاتی در سامانه مودیان مالیاتی از پیشروحساب کمک بگیرید .
مبلغ جریمه های ثابت مندرج در این قانون، متناسب با نرخ تورم سالانه بر اساس آخرین اعلام بانک مرکزی، هر سال توسط سازمان اعلام می شود.
سازمان نمی تواند بیشتر از پنجاه درصد(۵۰%) جریمه های موضوع این ماده را مطابق ماده (۱۹۱) قانون مالیات های مستقیم مورد بخشودگی قرار دهد.
در صورت اعمال جریمه های موضوع بندهای «الف» و «ث» این ماده، جریمه موضوع ماده (۱۶۹) قانون مالیات های مستقیم اعمال نمی شود. در صورت اعمال جریمه های مذکور در بند«ب»، جریمه های مذکور در بندهای «الف» و «ت» اعمال نمی شود.
به جز جرائم موضوع ماده ۲۲ که برای اشخاصی که در سامانه مودیان ثبت نکرده اند وجود دارد مطابق ماده ۸ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان :
مودیانی که از ثبت نام در سامانه مودیان خودداری کنند و نیز خرده فروشی ها و واحدهای صنفی که مستقیما با مصرف کننده نهائی ارتباط دارند، در صورتی که از پایانه فروشگاهی استفاده نکنند، مشمول امتیاز مذکور در ماده (۴) این قانون نمی باشند. سازمان موظف است معادل مالیات متعلق به فروش مودیان موضوع این ماده را به هر طریق ممکن از جمله مراجعه به محل های فعالیت و رسیدگی به دفاتر، اسناد و مدارک آنان، (اعم از فیزیکی و الکترونیکی) یا هرگونه مدارک و قرائنی که به دست می آورد، تعیین و مطالبه کند. در تعیین مالیات متعلق به این مودیان، هیچگونه اعتبار مالیاتی برای خریدهای آنان منظور نخواهد شد. مودیان مزبور، در صورت اعتراض به میزان فروش اعلام شده توسط سازمان، می توانند با ارائه اسناد و مدارک مثبته به مراجع دادرسی مالیاتی مراجعه کنند.
یعنی اگر در سامانه مودیان ثبت نام نکنید هم رسیدگی مالیاتی میشوید و هم مامور مالیاتی با هر روشی میتواند درامد شما را برآورد نماید و هم اعتبار مالیات بر ارزش افزوده خرید شما قابل قبول نیست.
تبصره ـ در صورتی که مودی موضوع این ماده قبل یا حین دادرسی به عضویت سامانه مودیان درآید، سازمان موظف است اعتبار مالیاتی وی را مطابق اعلام سامانه مودیان پذیرفته و از بدهی مالیاتی او کسر کند.
تا زمان استقرار سامانه مودیان عدم تسلیم اظهارنامه در هر دوره مالیاتی برای کلیه مودیان و بعد از استقرار سامانه مذکور برای آن دسته از مودیانی که از عضویت در سامانه مودیان امتناع کرده :۱۰.۰۰۰.۰۰۰ ده میلیون ریال یا دو برابر مالیات و عوارض پرداخت نشده تا موعد مقرر در ماده ۴ این قانون ، هرکدام بیشتر باشد .
این جریمه علاوه بر جریمه مذکور در بند (ب) ماده ۲۲ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان است که مودی به دلیل عدم ثبت نام در سامانه مودیان باید بپردازد .
طبق ماده 22 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، در صورتی که مودی در سامانه مودیان ثبت نام کند اما نسبت به صدور صورتحساب الکترونیکی اقدام ننماید، مشمول جریمهای به میزان 10 درصد فروش انجام شده از این طریق و یا 20 میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) میگردد.
مشمولین قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اگر نسبت به ثبت نام در سامانه مودیان اقدام نکنند، جریمه عدم ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی مشمول جریمهای به میزان 10 درصد فروش انجام شده از این طریق و یا 20 میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) میگردند.
همچنین از کلیه معافیتها، نرخ صفر و مشوقهای مالیاتی قانون مالیاتهای مستقیم محروم میشوند. برای داشتن اطلاعات بیشتر در حوزه قوانین مالیاتهای مستقیم میتوانید به مقاله قانون مالیات های مستقیم مراجعه نمایید.
واحد اقتصادی اگر نسبت به اعلام شماره حساب بانکی واحد اقتصادی که گردش مالی را با آن انجام میدهد، اقدام نکند، از کلیه معافیتها، نرخ صفر و مشوقهای مالیاتی قانون مالیاتهای مستقیم محروم شده و مشمول جریمهای به میزان 10 درصد فروش انجام شده از این طریق و یا 20 میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) میگردد.
طبق ماده 22 قانون پایانههای فروشگاه و سامانه مودیان، تحویل ندادن صورتحساب چاپی به خریدار توسط مودی جریمهای برابر 2 درصد فروش انجام شده از این طریق و یا 20 میلیون ریال (هر کدام که بیشتر باشد) در پی خواهد داشت.
در صورتی که احکام ماده 12، 13 و 14 قانون پایانههای فروشگاهی توسط مودی رعایت نگردد، طبق ماده 22 قانون پایانه-های فروشگاه و سامانه مودیان، مشمول جریمهای به شرح زیر میشود:
در متن قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان علاوه بر اینکه جرائمی به عنوان ضمانت اجرائی برای مودیان در نظر گرفته شده است، تسهیلاتی نیز برای مودیانی که مطابق قانون رفتار میکنند، در نظر گرفته شده است.
این تسهیلات برای اشخاص حقیقی، مصرف کنندگان و مودیان مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده، به شرح زیر است:
اگر صاحبان مشاغل در پنج سال اول پس از استقرار سامانه مودیان، فروش خود را از طریق پایانههای فروشگاهی انجام بدهند و کالا و خدمات مورد نیاز خود را از واحد اقتصادی عضو سامانه تامین کنند، به میزان یک درصد مبلغ فروش یا 20 درصد مالیات بر ارزش افزودهای که مودی در هر دوره به سازمان پرداخت میکند(هر کدام کمتر باشد) و حداکثر به مبلغ 60 میلیون ریال، از مالیات بر ارزش افزوده وی کسر میشود.
مصرف کننده نهایی که خریدهای خود را از فروشندههای مجهز به پایانه فروشگاهی انجام میدهد و به وسیله شبکه بانکی اقدام به پرداخت وجه خرید مینماید، از هر 10 صورتحساب الکترونیکی صادره توسط پایانه فروشگاهی، به صورت قرعه کشی یک صورتحساب انتخاب و دو برابر مبلغ مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده آن صورتحساب، به حساب بانکی وی واریز میشود.
مودیان مشمول نظام مالیات بر ارزش افزوده در صورتی که در سامانه مودیان ثبت نام و کلیه تکالیف قانونی خود را به درستی انجام بدهند، بدهی مالیات بر ارزش افزوده آنها که مربوط به سال 1396 و قبل از آن است، با پیشنهاد سازمان و تایید وزیر امور اقتصاد و دارایی، قطعی شده و تمامی جریمهها به مدت 3 سال تعلیق میگردد.
به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و با تصویب هیئت وزیران و تبصره ماده 2 قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی حقوقی مودیانی که کالا و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده ارائه میکنند و همچنین مودیانی که به علت ماهیت کسب و کار آنها، امکان عضویت در سامانه و صدور صورتحساب الکترونیکی را ندارند، از ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی معاف هستند. از جمله:
با توجه به الزام عضویت در سامانه مودیان، آموزش پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان مورد نیاز تمامی فعالان اقتصادی بوده و آنها میتوانند با شرکت در وبینار قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان و دانلود قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان از سایتهای مختلف مربوطه به این امر مهم دست یابند. فایل مربوط به قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان را در انتهای این مقاله میتوانید دانلود کنید.
نتیجه گیری
دولت با اهداف مختلفی از جمله جلوگیری از فرارهای مالیاتی، پرداخت ناعادلانه مالیات، اهداف درآمدهای عمومی کشور، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی اقدام به صدور و قوانین مالیاتی مختلف نموده است. یکی از قوانین ابلاغی، قوانین سامانه مودیان مالیاتی است که در سال 1398 تصویب و ابلاغ شده است.
به علت مشکلات موجود از جمله نبود زیر ساخت مناسب، اجرای قانون سامانه مودیان مالیاتی تا سال 1401 به تاخیر افتاد. اما از شهریور 1401 تا ابتدای دی ماه 1402 طبق جدول اعلامی تمامی مودیان موظف به ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی شدهاند.